Ibestad Sparebank i Troms rundt 1900. Kjelde: Ibestad historielag

Noregs Bank var den einaste banken i Noreg då han blei etablert i 1816. Den første sparebanken blei etablert i 1822, og den første forretningsbanken kom i 1840. Det var ikkje lenger nødvendig å ha pengar i madrassen. Pengane kunne setjast inn i den lokale banken. Der var det òg mogleg å få lån. Noregs Bank gjekk frå å vere den einaste banken i landet, til å bli ein bank blant bankar.

Kristianiakrakket starta i juni 1899. Ei bustadboble sprakk. Etterkomarane etter dei som kjøpte bustad i Kristiania i juni 1899, fekk ikkje realverdien tilbake før 100 år seinare. Ei rekkje bankkonkursar følgde. Seks av sju nystarta bankar gjekk over ende. Noregs Bank fekk ansvaret for å redde banksystemet. Noregs Bank gjekk frå å vere ein bank blant bankar til å bli ein bank for bankar – ein sentralbank.

Noreg hadde sølvstandard fram til 1874. Då gjekk vi over til gullstandard samtidig som kroner blei innført som ny pengeeining. I 1875 slutta Noreg seg til Den skandinaviske myntunion. Kroner blei felles mynt i Danmark, Noreg og Sverige.

Ved starten av første verdskrigen blei gullstandarden suspendert og den skandinaviske myntunionen i praksis oppheva. Noreg som nasjon tente stort på skipsfart og eksport av fisk, men inntektene i nasjonen blei ekstremt skeivt fordelte. Folk flest opplevde dyrtid.

Pengepolitikken blei under krigen stilt på nye, krevjande prøvar som han ikkje bestod. Pengepolitikken kunne ha vore strammare frå 1916. Noregs Bank, under den aldrande leiaren Bomhoff, tok heller ikkje initiativ til å regulere framveksten av dei nye spekulative bankane eller til å stoppe pengeskapinga som oppstod i bankane sjølve.